Crysis بدون شک یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین نام‌ها در دنیای بازی‌های ویدیویی است. اولین نسخه از این بازی برای اولین بار در سال 2007 میلادی به صورت انحصاری برای پلتفرم رایانه‌های شخصی منتشر شد. این بازی در آن زمان آنقدر از نظر فنی پرتقاضا و از نظر بصری، زیبا و شگفت انگیز بود که بسیاری از گیمرها و رسانه‌ها باور نمی‌کردند در حال تجربه این اثر در سال 2007 هستند.
از طرفی تنها عده کمی از گیمرها توانستند Crysis را در زمان عرضه تجربه نمایند. چرا؟ به این دلیل که سخت افزار کامپیوتر و سیستم آن‌ها، توان اجرای Crysis را نداشت یا اگر کسی موفق به اجرای آن می‌شد، نمی‌توانست با نرخ فریم قابل قبول (بخوانید قابل بازی) آن را تجربه نماید. در آن زمان حتی یک جمله و اصطلاح معروف نیز بر سر زبان‌ها افتاده بود؛ اصطلاحی که شاید شما هم آن را شنیده باشید:
?Can It Run Crysis
آیا می‌تواند کرایسیس را اجرا کند؟ (اشاره به سیستم)
نسخه‌های بعدی کرایسیس، یعنی Crysis 2 و Crysis 3 نیز در سال‌های 2011 و 2013 منتشر شدند و باز هم مانند نسخه اول، نه تنها به شدت زیبا و فوق‌العاده به نظر می‌رسیدند، بلکه کمر قدرتمندترین کامپیوترها و سیستم‌ها را خم می‌کردند. با این حال، نسخه‌های دوم و سوم هیچگاه مانند نسخه اول، داد و فریاد گیمرها را درنیاوردند! Crysis آنقدر پرتقاضا و مهارنشدنی بود که در زمان عرضه برای کنسول‌های نسل هفتمی ایکس باکس 360 و پلی استیشن 3 (که در سال 2007 تازه نفس و تازه وارد به حساب می‌آمدند)، دردسترس قرار نگرفت و چند سال بعد با بهینه‌‌سازی‌های بسیاری برای این کنسول‌ها منتشر شد. البته باید اشاره کنیم که همان نسخه‌های بهینه شده نیز به شدت بد و ضعیف اجرا می‌شدند و جلوه‌های بصری زشت و نرخ فریم بسیار پایین، آن‌ها را به تجربه‌ای نه چندان به یادماندنی تبدیل می‌کردند.
همین داستان‌ها سبب شد تا به کرایسیس، برچسب‌های مختلفی زده شود! «یک بازی زیبا که تهی از محتواست»، «به غیر از گرافیک چیزی برای ارائه ندارد»، «گیم‌پلی این بازی کجاست؟» و برچسب‌ها و تعاریفی از این قبیل. حالا پس از گذشت حدود 15 سال از زمان عرضه Crysis، دیگر هر کسی می‌تواند این اثر ماندگار و تاریخی استودیوی کرایتک (Crytek) را تجربه نماید. نسخه اصلی Crysis هم‌اکنون روی تمام کامپیوترهای امروزی (حتی با سخت افزار پایین رده) قابل تجربه است و نسخه بازسازی شده این عنوان نیز برای کنسول‌های پلی استیشن 4، ایکس باکس وان، پلی استیشن 5، ایکس باکس سری ایکس و سری اس با کیفیت بصری و نرخ فریم خوبی دردسترس قرار گرفته است.
حالا که می‌توانیم Crysis را روی سیستم‌ها و کنسول‌های روز به راحتی هر چه تمام‌تر تجربه کنیم، بیایید صادقانه این موضوع را بررسی نماییم که آیا Crysis (صرفاً نسخه اول آن)، فقط یک دموی فنی و گرافیکی است؟ آیا Crysis تنها یک تابلوی هنری است که طراحی مرحله، گان‌پلی، سرگرم کنندگی و جذابیت تجربی در آن حرفی برای گفتن ندارند؟ پاسخ ما به این سوال «قطعاً منفی» است و برای این پاسخ نیز دلایل قانع کننده‌ای داریم. در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
ستاره‌ی نمایش: لباس نانو
داستان بازی Crysis درباره یک گروه نظامی و ویژه از طرف کشور ایالات متحده آمریکا است که برای بررسی مشاهدات و گزارش‌های مرموزی از یک جزیره دورافتاده و کشف نشده در فلیپین اعزام می‌شوند. برخی از افراد این گروه ویژه، لباس‌های خاص و پیشرفته‌ای بر تن دارند که NanoSuit نامیده می‌شود. این لباس مانند یک زره هوشمند و با قابلیت‌های فراوان است. به عنوان مثال، توانایی غیب شدن، ضدگلوله شدن، سریع شدن و مقاومت دربرابر آسیب‌های طبیعی، از جمله قابلیت‌های بی‌نظیر لباس نانو به شمار می‌روند که از یک سرباز معمولی، یک ابرسرباز می‌سازند؛ ابرسربازی که به تنهایی توانایی مقابله با یک ارتش کامل را دارد.
پیشروی در دنیای سرسبز و مرموز بازی Crysis با لباس نانو، شاید بزرگترین جذابیت گیم‌پلی این عنوان باشد. شما می‌توانید بر اساس موقعیتی که در آن قرار دارید، از قابلیت‌های مختلف لباس استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید در یکی از اردوگاه‌های دشمن به صورت مخفیانه پیش بروید، از قابلیت پنهان شدن یا Cloak استفاده کنید، اگر می‌خواستید مستقیم به دل دشمن بزنید، از حالت ضدگلوله یا Armor بهره ببرید یا برای فرار از یک موقعیت حساس، قابلیت سرعت (Speed) را فعال نمایید. ترکیب تمام این قابلیت‌ها در طول بازی، باعث می‌شد گیمر هیچگاه حس یک شوتر معمولی را نداشته باشد و همیشه خود را به عنوان یک ابر سرباز ببیند.
دومین ستاره: گان‌پلی لذت بخش
اما جذابیت اکشن بازی Crysis به قابلیت‌های لباس نانو خلاصه نمی‌شود و باید به گان‌پلی و سیستم تیراندازی بازی نیز اشاره کنیم. سیستم تیراندازی و شوتینگ بازی Crysis با اسلحه‌های متنوعی که در دنیای بازی پیدا می‌شد، به شدت لذت بخش طراحی شده است. با این که شاید گان پلی Crysis در حال حاضر و پس از گذشت این همه سال، قدیمی و تاریخ مصرف گذشته حس شود، اما در زمان خود به شدت پیشرفته، نرم و حرفه‌ای بود. تیراندازی با هر اسلحه ای در بازی حس و حال خاص خود را داشت و نابود کردن دشمنان به وسیله آن‌ها بسیار لذت بخش بود.
یکی از نوآوری‌های جالب بازی Crysis که در آن زمان، آن هم در یک بازی شوتر اول شخص دیده نشده بود، شخصی سازی همزمان و خاص اسلحه‌های گرم بازی بود. شما می‌توانستید با زدن یک دکمه خاص، اسلحه خود را تا حدودی شخصی سازی کنید. به عنوان مثال، برای اسلحه یک صدا خفه کن (Silencer) نصب کنید، نوع نشانه آن را تغییر دهید یا حتی نوع مهمات و گلوه‌های آن را دستخوش تغییر سازید. عجیب است که بازی‌های زیادی پس از Crysis از این نوآوری جالب و حالت خاص شخصی سازی اسلحه این عنوان الگوبرداری نکردند و این ویژگی تقریباً در انحصاری فرانچایز کرایسیس باقی ماند.
سومین ستاره: طراحی مرحله سندباکس
در دوره و زمانه کنونی، سبک و سیاق جهان باز (Open World) و سندباکس (Sandbox) آنقدر فراگیر شده که اگر یک بازی با مراحل خطی و مپ‌های کوچک عرضه شود، همه تعجب می‌کنند! با این حال، در سال 2007 و در آن دوره‌‌ی تاریخ بازی‌های ویدیویی، عناوین جهان آزاد و سندباکس، عملاً خاص در نظر گرفته می‌شدند. اگر یک سازنده و توسعه دهنده تصمیم می‌گرفت بازی خود را با وجود ابزار و سخت افزار موجود در آن زمان، جهان آزاد و با دنیایی بزرگ و پرجزئیات بسازد، همه به چشم دیگری به آن نگاه می‌کردند.
بازی Crysis در سال 2007 دقیقاً چنین حس و حالی داشت. کرایتک این اجازه را به گیمر می‌داد که به صورت کاملاً آزادانه در جزیره سرسبز بازی به گشت و گذار بپردازد و از هر راهی که دوست دارد به اردوگاه‌های نظامی دشمن حمله کند. طراحی مرحله یا لول دیزاینِ سندباکسِ بازی Crysis آنقدر از زمان خود جلوتر بود که هنوز پس از گذشت سال‌ها از زمان عرضه بازی، گیمرها راه و روش‌های جدیدی را برای رسیدن به مقرهای دشمن کشف می‌کنند. این موضوع نه تنها ارزش تکرار کرایسیس را بالا می‌برد، بلکه در تنوع گیم‌پلی آن نیز نقش به‌سزایی دارد.
از آنجایی که جزیره‌ی سرسبز یا دنیای بازی Crysis بزرگ و وسیع است، گشت و گذار و ماجراجویی در آن با پای پیاده (حتی با وجود لباس نانو) می‌تواند زمان‌بر باشد. به همین دلیل، استودیوی کرایتک در جای جای نقشه بازی، وسایل نقلیه مختلفی برای راحت سازی کار گیمر تعبیه کرده که برخی از آن‌ها علاوه بر حمل و نقل، قابلیت حمله و یورش به سمت دشمنان را نیز دارند. البته از یاد نبریم که کرایتک برای اولین بار، ایده یک جزیره سرسبز و سندباکس را با اولین بازی خود، یعنی Far Cry پیاده‌سازی کرد و نسخه پخته شده‌ی آن را در کرایسیس مورد استفاده قرار داد.
در مورد طراحی مرحله، بد نیست به این نکته نیز اشاره کنیم که تمام اتفاقات و رخداد‌های داستانی بازی در یک موقعیت مکانی (همان جزیره سرسبز آشنا) رخ نمی‌داد و پای بازی در تله‌ی تکرار و خسته کنندگی گیر نمی‌کرد. در یکی از بخش‌های بازی، شما سوار تانک می‌شدید و در دشت‌های وسیع به تجهیزات نظامی دشمن شلیک می‌کردید، در بخش دیگر، کنترل یک جت جنگی را به عهده می‌گرفتید و با موجودات بیگانه (فضایی) مبارزه می‌کردید، در یکی دیگر از بخش‌ها، به سفینه فضایی نفوذ می‌کردید و زیرِ آب با موجودات به نبرد می‌پرداختید و در اواخر بازی نیز باس فایت‌های حماسی و خاطره انگیزی را تجربه می‌کردید. تمام این موارد و مراحل در یک کمپین 7-8 ساعته جای گرفته بود و هیچگاه گیمر و مخاطب را خسته نمی‌کرد.
ستاره دنباله دار (!): گرافیک و فناوری!
اما می‌رسیم به آخرین نقطه قوت بازی Crysis یعنی گرافیک، جلوه‌های بصری و فناوری‌ها! در حالی که عموماً کرایسیس را تنها به خاطر جلوه‌های بصری و نوآوری‌های فنی می‌شناسند و به به یاد می‌آورند، اما در این مطلب به صورت اجمالی توضیح دادیم که Crysis تنها یک تابلوی نقاشی یا یک عذاب برای قطعه‌های سخت افزاری نیست و با نگاه عمیق‌تر و بهینه‌تر، می‌توانیم هنر و خلاقیت کرایتک و تیم سازنده بازی را در لول دیزاین، سیستم تیراندازی یا حتی قصه و روایت مشاهده کنیم.
با این حال، بیایید ببینیم Crysis در زمینه گرافیکی و فنی چه حرف‌هایی برای گفتن داشت؟ چه چیزی باعث می‌شد تا گرافیک کرایسیس چند سال جلوتر از زمان خودش باشد؟ کوتاه‌ترین و بهترین پاسخ به این سوال، یک موتور گرافیکی به نام کرای‌انجین (CryEngine) است. استودیوی کرایتک، سال‌ها زمان خود را صرف ساخت یک موتور گرافیکی فوق‌العاده پیشرفته و حرفه‌ای به نام کرای‌انجین کرد. این موتور گرافیکی که در دوره کنونی نیز از آن استفاده می‌شود و بهره‌گیری از آن، تا حد زیادی حکم زیبا شدن بازی شما را امضا می‌کند، عصای دست بی چون و چرای کرایتک در طول سال‌های فعالیت‌اش بوده است.
قدرت کرای‌انجین در بازی Crysis را در موارد مختلفی مانند کیفیت بافت‌ها، ظرافت سایه‌‌زنی‌ها، سیستم ذرات، انفجارهای نفس‌گیر، نورپردازی داینامیک، پیاده سازی سیستمی شبیه به Physically-based Materials (متریال‌های مبتنی بر فیزیک) و البته سیستم فیزیک به شدت پیشرفته مشاهده کردیم. در مورد سیستم فیزیک و تخریب پذیری، همین را بگوییم که تقریباً تمام Assetها و سازه‌های موجود در محیط (از درخت گرفته تا برج‌های دیده‌بانی و اتوموبیل‌ها و… قابلیت تخریب داشتند و حس پویایی بی‌نظیری را حداقل در زمان عرضه Crysis یا حتی چند سال پس از عرضه آن به مخاطب القا می‌کردند. ترکیب تمام این موارد و البته چندین و چند المان دیگر، باعث شده بود Crysis در زمان خود (یا حتی در دوره کنونی)، بسیار زیبا به نظر برسد و البته به یک عذاب الهی برای طیف وسیعی از قطعات سخت افزاری تبدیل شود.
گرافیک همه چیز نیست!
اگر یک بازی از نظر گرافیکی جلوتر از زمان خود بوده و تقاضای فنی و سخت افزاری آن برای هر کامپیوتر و سیستمی سنگین و بیش از حد باشد، دلیل نمی‌شود این اثر در زمینه‌های دیگر، مانند قصه و روایت، سیستم مبارزه و تیراندازی، طراحی مرحله و دنیا و… حرفی برای گفتن نداشته باشد. مگر نمی‌شود علاوه بر فناوری مدرن، طراحی مرحله استاندارد و گیم‌پلی نوآورانه و سرگرم کننده داشت؟ بله که می‌شود!
البته Crysis اصلاً و ابداً یک بازی بی‌نقص و همه چیز تمام نیست. به عنوان مثال، هوش مصنوعی دشمنان در بسیاری از مواقع درست کار نمی‌کرد و حس غوطه‌وری در بازی را می‌گرفت، یا مشکلات و باگ‌های فنی موتور کرای‌انجین در آن زمان به مراتب باعث کرش شدن بازی و گیر کردن در یک بخش و مرحله می‌شد. با تمام این تفاسیر، بحث اصلی ما این است که شناختن و به جا آوردن کرایسیس تنها به خاطر گرافیک، جلوه‌های بصری و تقاضای فنی و سخت افزاری سنگین و گزاف، بی‌انصافی است و باعث می‌شود قصه و روایت هیجان انگیز بازی، طراحی مرحله و سیستم تیراندازی سرگرم کننده و نوآورانه بازی و البته دقت به جزئیاتِ تیم سازنده نادیده گرفته شود.
نظر شما در مورد اولین نسخه از سه‌گانه کرایسیس چیست؟ آیا تا به حال این بازی جنجالی و پر سر و صدا را تجربه کرده‌اید؟ کرایسیس 1 را در زمان عرضه و به سختی هر چه تمام‌تر تجربه کرده‌اید یا سال‌ها بعد طعم نسخه ریمستر شده را با سخت افزار مدرن‌تر و قدرتمندتر (PC یا کنسول) چشیده‌اید؟ نظرات خوب خود را حتماً با ما به اشتراک بگذارید.
شاید باااور نکنی ولی هنوزم که هنوزه بعضا crysis3 رو پلی میدم و همچنان مراحلش برام جذابه
خیلی عالیه. بنده هم در حال تجربه ریمستر سه‌گانه Crysis هستم و اصلا همین کالکشن بهانه‌ای شد تا یادداشتی درباره Crysis 1 بنویسم و نگاهی به گذشته داشته باشم. ممنون از نظر شما.