وقتی که شرکت NVIDIA پرچمداران خانوادۀ Ampere، کارت گرافیک‌های RTX 3080 و 3090 را معرفی کرد، مشخص شد که این کارت گرافیک‌ها از حافظه‌های GDDR6X شرکت Micron با سرعت 19 گیگابیت بر ثانیه استفاده می‌کنند. اما این خبر، یک سوال بزرگ در ذهن علاقه‌مندان به حوزۀ سخت افزار ایجاد کرد: چرا انویدیا از سریع‌ترین حافظه‌های G6X شرکت Micron با سرعت 21 گیگابیت بر ثانیه استفاده نکرد و به سراغ حافظه‌های کم‌سرعت‌تر رفت؟ حال، سایت Igor’s Lab، یکی از وبسایت‌های فعال حوزۀ فناوری، به این پرسش پاسخ می‌دهد. متخصصان این سایت، عملکرد دمایی کارت گرافیک GeForce RTX 3080 را با یک دوربین حرارتی بررسی کرده‌اند.
حافظه‌های کارت گرافیک RTX 3080 روی لبۀ محدودیت دمایی خود فعالیت می‌کنند
بیشینۀ دمای اتصالات داخلی (TJ Max) حافظه‌های GDDR6، GDDR5 و GDDR6X شرکت Micron می‌تواند به حداکثر 100 درجۀ سانتی‌گراد برسد. البته توصیه می‌شود که این حافظه‌ها در دمای بین صفر تا 95 درجه فعالیت کنند. به هر حال، وقتی که صحبت از حافظه‌های جدید GDDR6X می‌شود که در کارت گرافیک‌های جدید استفاده شده‌اند، هیچ گونه مشخصات فنی به طور رسمی از آن‌ها یافت نمی‌شود. سایت Igor’s Lab پیش‌بینی می‌کند که این حافظه‌ها تا دمای 120 درجۀ سانتی‌گراد هم می‌توانند بدون آسیب دیدن فعالیت کنند و دمای TJ Max آن‌ها بین 105 تا 110 درجه می‌تواند باشد.
متخصصان سایت Igor حین تست دمای کارت گرافیک RTX 3080، متوجه شدند که بیشینۀ دمای حافظه‌های GDDR6X آن 104 درجه و بسیار نزدیک به رقم «احتمالی» TJ Max یا بیشینۀ دمای اتصالات داخلی آن‌ها است. این مشکل، به خاطر طراحی خاص PCB مدل Founder’s Edition است؛ چراکه انویدیا این چیپ‌ها را در کنار رگلاتور‌های ولتاژ قرار داده که خود موجب افزایش بیشتر دمای آن‌ها خواهد بود.
انویدیا در خنک کردن حافظه‌های سریع‌تر ناتوان است
حاصل این نوع طراحی خاص، توان حرارتی بالای این کارت گرافیک است. آری، کارت گرافیک RTX 3080 Founder’s Edition حدود 320 وات گرما (بیش از سه عدد لامپ 100 وات رشته‌ای) تولید می‌کند! این توان بالای حرارتی به این معناست که خنک کردن این هیولا یک مشکل جدی برای شرکت NVIDIA به حساب می‌آمده و این شرکت، مجبور بوده توان این کارت را تقلیل دهد، از حافظه‌های سریع 21 گیگابیت بر ثانیه‌ای استفاده نکند و به حافظه‌های 19 گیگابیت بر ثانیه‌ای راضی شود.
به نظر نمی‌آید که کمبود موجودی و ناتوانی Micron در تأمین چیپ‌های مورد نیاز، علت این تصمیم بوده باشد؛ چراکه شرکت انویدیا تنها مشتری فعلی حافظه‌های GDDR6X این شرکت است و دلیل اصلی، چیزی به جز مدیریت دما نمی‌تواند باشد. افزایش سرعت حافظه‌های سریع‌تر نسبت به حافظه‌های 19 گیگابیت بر ثانیه‌ای فعلی حدود 10 درصد است که گرمای ساطع‌شده از آن‌ها هم، به همین نسبت بیشتر می‌شود و استفاده از آن‌ها، گرمای تولید شده از کارت گرافیک RTX 3080 را بالاتر می‌بُرد.
وقتی سرعت پیشرفت خنک کننده‌ها از کارت گرافیک‌ها کمتر است!
در پایان، به این نتیجه می‌رسیم که مسئلۀ کنترل دما، دست‌های انویدیا را برای تجهیز کارت گرافیک‌های RTX 3080 و 3090 به حافظه‌های سریع‌تر بسته است. این دو کارت گرافیک بسیار داغ هستند و با فناوری‌های خنک کنندگی فعلی، نمی‌توان از حافظه‌های GDDR6X سریع‌تری در آن‌ها استفاده کرد. گویا پس از عرضۀ ناموفق کارت گرافیک GeForce RTX 3080، مشکلات فنی آن نیز یکی پس از دیگری در حال آشکار شدن هستند!
